14 فیلم ایرانی که باید قبل از مرگ ببینید!
سینمای ایران، گنجینهای ارزشمند از داستانهای انسانی، فرهنگ غنی و نگاهی متفاوت به جهان است. در این لیست، 14 فیلم برتر را گردآوری کردهایم که به اعتقاد ما، هر علاقهمند به سینما باید آنها را تماشا کند. این فیلمها نه تنها از نظر هنری ارزشمند هستند، بلکه دریچهای به سوی درک بهتر جامعه و فرهنگ ایران نیز میگشایند.
این لیست شامل ژانرهای مختلفی از درامهای اجتماعی تا کمدیهای ظریف و آثار حماسی است. هر فیلم به نوبهی خود، تجربهای منحصر به فرد را برای شما رقم خواهد زد و دیدگاهتان را نسبت به زندگی و سینما گسترش میدهد.
- ✅
باشو، غریبه کوچک (بهرام بیضایی):
داستان پسربچهای جنگزده که با زنی در شمال کشور آشنا میشود. - ✅
هامون (داریوش مهرجویی):
روایت آشفتگیهای فکری و روحی یک روشنفکر. - ✅
اجارهنشینها (داریوش مهرجویی):
یک کمدی انتقادی دربارهی مشکلات مسکن و روابط انسانی. - ✅
گاو (داریوش مهرجویی):
داستان مردی که دلبستگی شدیدی به گاو خود دارد و پس از مرگ آن، دچار جنون میشود. - ✅
درباره الی (اصغر فرهادی):
روایتی پر از ابهام و تعلیق دربارهی یک سفر دستهجمعی که به فاجعه ختم میشود. - ✅
جدایی نادر از سیمین (اصغر فرهادی):
بررسی پیچیدگیهای اخلاقی و اجتماعی در یک خانوادهی در حال فروپاشی. - ✅
فروشنده (اصغر فرهادی):
داستانی درام با محوریت یک زوج جوان که درگیر یک اتفاق ناگوار میشوند. - ✅
آژانس شیشهای (ابراهیم حاتمیکیا):
یک درام جنگی دربارهی ایثار و فداکاری. - ✅
رنگ خدا (مجید مجیدی):
داستان پسربچهی نابینایی که در پی یافتن خداست. - ✅
بچههای آسمان (مجید مجیدی):
داستان دو خواهر و برادر که برای داشتن یک جفت کفش مشترک، تلاش میکنند. - ✅
لاکپشتها هم پرواز میکنند (بهمن قبادی):
نگاهی به زندگی کودکان جنگزدهی کرد. - ✅
طعم گیلاس (عباس کیارستمی):
داستان مردی که به دنبال کسی میگردد تا پس از مرگ او را دفن کند. - ✅
خانه دوست کجاست؟ (عباس کیارستمی):
داستان پسربچهای که به دنبال بازگرداندن دفتر مشق دوستش است. - ✅
مادر (علی حاتمی):
داستانی خانوادگی و احساسی دربارهی مادر و فرزندانش.

این لیست تنها یک پیشنهاد است و سینمای ایران پر از آثار ارزشمند دیگری است که میتوانند در این فهرست جای بگیرند. امیدواریم از تماشای این فیلمها لذت ببرید و دریچهای نو به سوی سینمای ایران برایتان گشوده شود.
سعی کردیم در این لیست، هم آثار شاخص و شناخته شده و هم فیلمهایی که شاید کمتر دیده شدهاند را قرار دهیم تا تنوعی در انتخاب داشته باشید.

تماشای این فیلمها نه تنها سرگرمکننده است، بلکه فرصتی برای تفکر، درک و همدلی با فرهنگ و مردم ایران را فراهم میکند.
14 فیلم ایرانی که قبل از مرگ باید دید!
باشو، غریبه کوچک (1364)
فیلمی به کارگردانی بهرام بیضایی که داستان پسرکی جنگزده از جنوب ایران را روایت میکند که در شمال کشور و در میان خانوادهای غریب پناه میگیرد. این فیلم به زیبایی به موضوعاتی چون جنگ، تبعیض و دوستی میپردازد. بازی درخشان سوسن تسلیمی و عدنان عفراویان از نقاط قوت این اثر است. موسیقی فیلم نیز بسیار تاثیرگذار است.
باشو، غریبه کوچک، اثری است که با دیدنش به فکر فرو میروید و تا مدتها در ذهنتان باقی میماند. این فیلم در زمان اکران به دلیل پرداختن به مسائل قومیتی با سانسور مواجه شد. باشو، غریبه کوچک، یکی از مهمترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران به شمار میرود. بیضایی با این فیلم نشان داد که میتوان با زبانی ساده، به پیچیدهترین مسائل اجتماعی پرداخت.
هامون (1368)
فیلمی از داریوش مهرجویی با بازی خسرو شکیبایی در نقش حمید هامون، مردی روشنفکر که در بحرانهای فلسفی و عشقی دست و پا میزند. هامون فیلمی است که دغدغههای روشنفکرانه یک نسل را به تصویر میکشد. دیالوگهای ماندگار و بازیهای فوقالعاده، هامون را به اثری بینظیر تبدیل کردهاند. این فیلم به بررسی چالشهای زندگی مدرن و ازخودبیگانگی میپردازد. هامون، یک کلاسیک تمامعیار است که تماشای آن برای هر علاقهمند به سینما ضروری است. تاثیر این فیلم بر سینمای ایران غیرقابل انکار است. بسیاری از دیالوگهای هامون، ورد زبان مردم شدهاند. مهرجویی با این فیلم، تصویری واقعی از قشر روشنفکر جامعه ایران ارائه داد.
مادر (1368)
فیلمی به کارگردانی علی حاتمی که داستان مادری پیر و بیمار را روایت میکند که فرزندانش را بعد از سالها دوری دور هم جمع میکند. مادر، فیلمی پر از احساس و نوستالژی است که به ارزشهای خانوادگی میپردازد. بازی درخشان رقیه چهرهآزاد در نقش مادر، قلب هر بینندهای را به درد میآورد. دیالوگهای آهنگین و شاعرانه حاتمی، به فیلم زیبایی خاصی بخشیده است. مادر، فیلمی است که هر ایرانی باید آن را ببیند و به یاد مادرش بیفتد. این فیلم، یکی از محبوبترین آثار علی حاتمی است. موسیقی فیلم نیز بسیار تاثیرگذار و خاطرهانگیز است. مادر، به عنوان نمادی از عشق و فداکاری مادرانه در سینمای ایران شناخته میشود.
آژانس شیشهای (1376)
فیلمی از ابراهیم حاتمیکیا که داستان رزمندهای جانباز را روایت میکند که برای نجات جان دوستش، دست به گروگانگیری میزند. آژانس شیشهای، فیلمی پر از هیجان و تنش است که به مسائل اجتماعی و جنگی میپردازد. بازیهای خوب پرویز پرستویی و حبیب رضایی، فیلم را جذابتر کرده است. آژانس شیشهای، بازتابی از دغدغههای قشر جانباز و ایثارگر جامعه است. این فیلم، یکی از پرفروشترین فیلمهای دهه هفتاد سینمای ایران بود. آژانس شیشهای، باعث ایجاد بحثهای زیادی در مورد مسائل جنگ و عدالت اجتماعی شد. حاتمیکیا با این فیلم، جایگاه خود را به عنوان یکی از کارگردانان مطرح سینمای ایران تثبیت کرد. فیلم، به دلیل نگاه انتقادی به مسائل جامعه، با استقبال زیادی روبرو شد.
بچههای آسمان (1375)
فیلمی از مجید مجیدی که داستان دو خواهر و برادر را روایت میکند که کفشهایشان را گم میکنند و مجبور میشوند به نوبت از یک جفت کفش استفاده کنند. بچههای آسمان، فیلمی ساده و صمیمی است که به زندگی کودکان فقیر میپردازد. این فیلم، نامزذ دریافت جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد. بچههای آسمان، تصویری واقعی از زندگی کودکان محروم را به نمایش میگذارد. موسیقی فیلم، احساسات تماشاگر را برمیانگیزد. این فیلم، در سطح بینالمللی مورد استقبال قرار گرفت. مجیدی با این فیلم، نشان داد که میتوان با داستانی ساده، مخاطبان را تحت تاثیر قرار داد. بچههای آسمان، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای کودکانه تاریخ سینمای ایران شناخته میشود.
جدایی نادر از سیمین (1389)
فیلمی از اصغر فرهادی که داستان جدایی یک زوج و تاثیر آن بر زندگی فرزندشان را روایت میکند. جدایی نادر از سیمین، فیلمی پر از تعلیق و پیچیدگی است که به مسائل خانوادگی و اجتماعی میپردازد. این فیلم، برنده جایزه اسکار بهترین فیلم خارجیزبان شد. بازیهای درخشان لیلا حاتمی، پیمان معادی و شهاب حسینی، فیلم را دیدنیتر کرده است. جدایی نادر از سیمین، تصویری واقعی از جامعه ایران را به نمایش میگذارد. این فیلم، در جشنوارههای بینالمللی جوایز متعددی را از آن خود کرده است. فرهادی با این فیلم، جایگاه خود را به عنوان یکی از بهترین کارگردانان جهان تثبیت کرد. جدایی نادر از سیمین، به عنوان یکی از مهمترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران شناخته میشود.
درباره الی (1387)
فیلمی دیگر از اصغر فرهادی که داستان گم شدن دختری به نام الی در سفر شمال را روایت میکند. درباره الی، فیلمی پر از رمز و راز است که به روابط انسانی و دروغ میپردازد. بازیهای خوب گلشیفته فراهانی، شهاب حسینی و ترانه علیدوستی، فیلم را جذابتر کرده است. درباره الی، سوالات زیادی را در ذهن مخاطب ایجاد میکند. این فیلم، در جشنوارههای بینالمللی مورد استقبال قرار گرفت. فرهادی با این فیلم، توانایی خود در ساخت فیلمهای پرتعلیق را به نمایش گذاشت. درباره الی، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای دهه هشتاد سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی اخلاقیات و مسئولیتپذیری در جامعه میپردازد.
لیلا (1375)
فیلمی از داریوش مهرجویی که داستان زوجی را روایت میکند که نمیتوانند صاحب فرزند شوند و با فشارهای اجتماعی و خانوادگی روبرو میشوند. لیلا، فیلمی احساسی و تاثیرگذار است که به موضوعات مهمی چون باروری و سنت میپردازد. بازیهای درخشان لیلا حاتمی و علی مصفا، فیلم را جذابتر کرده است. لیلا، تصویری واقعی از زندگی زوجهای نابارور را به نمایش میگذارد. این فیلم، در زمان اکران با استقبال زیادی روبرو شد. مهرجویی با این فیلم، بار دیگر نشان داد که میتواند با زبانی ساده، به پیچیدهترین مسائل اجتماعی پرداخت. لیلا، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای عاشقانه تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی نقش زنان در جامعه و فشارهایی که بر آنها وارد میشود، میپردازد.
نرگس (1370)
فیلمی از رخشان بنیاعتماد که داستان مثلث عشقی پیچیدهای را روایت میکند. نرگس، فیلمی پر از احساس و تنش است که به روابط انسانی و انتخابهای دشوار میپردازد. بازیهای درخشان فریماه فرجامی، ابوالفضل پورعرب و عاطفه رضوی، فیلم را جذابتر کرده است. نرگس، تصویری واقعی از زندگی زنان در جامعه ایران را به نمایش میگذارد. این فیلم، در زمان اکران با استقبال زیادی روبرو شد. بنیاعتماد با این فیلم، جایگاه خود را به عنوان یکی از کارگردانان مطرح سینمای ایران تثبیت کرد. نرگس، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای اجتماعی تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی مسائل زنان و حقوق آنها در جامعه میپردازد.
زیر نور ماه (1379)
فیلمی از رضا میرکریمی که داستان طلبه جوانی را روایت میکند که با تردیدهای اعتقادی روبرو میشود. زیر نور ماه، فیلمی تفکربرانگیز و تاثیرگذار است که به مسائل دینی و اجتماعی میپردازد. بازی خوب حامد رجایی، فیلم را دیدنیتر کرده است. زیر نور ماه، تصویری واقعی از زندگی طلاب را به نمایش میگذارد. این فیلم، در جشنوارههای بینالمللی مورد استقبال قرار گرفت. میرکریمی با این فیلم، جایگاه خود را به عنوان یکی از کارگردانان مطرح سینمای ایران تثبیت کرد. زیر نور ماه، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای دینی تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی مسائل دینی و چالشهای جوانان در مواجهه با سنتها میپردازد.
لاکپشتها هم پرواز میکنند (1382)
فیلمی از بهمن قبادی که داستان زندگی کودکان آواره در کردستان عراق را روایت میکند. لاکپشتها هم پرواز میکنند، فیلمی تلخ و تکاندهنده است که به موضوعات جنگ، فقر و امید میپردازد. بازیهای کودکان بازیگر، فیلم را تاثیرگذارتر کرده است. لاکپشتها هم پرواز میکنند، تصویری واقعی از زندگی کودکان جنگزده را به نمایش میگذارد. این فیلم، در جشنوارههای بینالمللی جوایز متعددی را از آن خود کرده است. قبادی با این فیلم، صدای کودکان جنگزده را به گوش جهانیان رساند. لاکپشتها هم پرواز میکنند، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای ضدجنگ تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی اثرات مخرب جنگ بر کودکان و زندگی آنها میپردازد.
رنگ خدا (1377)
فیلمی از مجید مجیدی که داستان پسر نابینایی را روایت میکند که به مدرسه شبانهروزی میرود و با مشکلات زیادی روبرو میشود. رنگ خدا، فیلمی احساسی و تاثیرگذار است که به موضوعات معلولیت و امید میپردازد. بازی خوب محسن رمضانی، فیلم را دیدنیتر کرده است. رنگ خدا، تصویری واقعی از زندگی افراد معلول را به نمایش میگذارد. این فیلم، در جشنوارههای بینالمللی مورد استقبال قرار گرفت. مجیدی با این فیلم، بار دیگر نشان داد که میتواند با داستانی ساده، مخاطبان را تحت تاثیر قرار داد. رنگ خدا، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای کودکانه تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی نگرش جامعه به افراد معلول و نیازهای آنها میپردازد.
گوزنها (1353)
فیلمی از مسعود کیمیایی که داستان دو دوست قدیمی را روایت میکند که پس از سالها دوری دوباره به هم میرسند و درگیر مسائل اجتماعی و سیاسی میشوند. گوزنها، فیلمی اعتراضی و تاثیرگذار است که به موضوعات فقر، فساد و بیعدالتی میپردازد. بازیهای درخشان بهروز وثوقی و فرامرز قریبیان، فیلم را جذابتر کرده است. گوزنها، تصویری واقعی از جامعه ایران در دهه پنجاه را به نمایش میگذارد. این فیلم، در زمان اکران با استقبال زیادی روبرو شد و بعد از مدتی توقیف شد. کیمیایی با این فیلم، صدای اعتراض مردم را به گوش مسئولان رساند. گوزنها، به عنوان یکی از مهمترین فیلمهای تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی ریشههای فقر و فساد در جامعه میپردازد.
اجارهنشینها (1365)
فیلمی کمدی از داریوش مهرجویی که داستان یک آپارتمان قدیمی را روایت میکند که ساکنانش با مشکلات زیادی روبرو هستند. اجارهنشینها، فیلمی پر از خنده و شادی است که به مسائل اجتماعی و فرهنگی میپردازد. بازیهای درخشان عزتالله انتظامی، اکبر عبدی و ایرج راد، فیلم را دیدنیتر کرده است. اجارهنشینها، تصویری واقعی از زندگی مردم در آپارتمانها را به نمایش میگذارد. این فیلم، در زمان اکران با استقبال زیادی روبرو شد. مهرجویی با این فیلم، نشان داد که میتواند با زبانی ساده و طنزآمیز، به مسائل پیچیده اجتماعی پرداخت. اجارهنشینها، به عنوان یکی از بهترین فیلمهای کمدی تاریخ سینمای ایران شناخته میشود. فیلم، به بررسی روابط همسایگی و مشکلات زندگی در آپارتمانها میپردازد.






