چطور در رابطهتان بهتر شنونده باشید؟ 12 نکته کلیدی
شنیدن فعالانه، یکی از مهمترین مهارتها برای داشتن یک رابطه سالم و موفق است. وقتی به حرفهای طرف مقابل با دقت و توجه گوش میدهید، نشان میدهید که برای او ارزش قائل هستید و به احساسات و نیازهایش اهمیت میدهید. این کار، صمیمیت و اعتماد را در رابطه تقویت میکند و به حل مشکلات کمک میکند.
اگر میخواهید در رابطهتان شنونده بهتری باشید، این 12 نکته را در نظر داشته باشید:
- ✅
حضور کامل داشته باشید:
گوشی موبایل، تلویزیون و هر چیز دیگری که ممکن است حواستان را پرت کند، کنار بگذارید. تمام توجه خود را به طرف مقابل معطوف کنید. - ✅
تماس چشمی برقرار کنید:
نگاه کردن به چشمان گوینده، نشان میدهد که به حرفهایش توجه میکنید. - ✅
زبان بدن مثبت داشته باشید:
سر تکان دادن، لبخند زدن و نشانههای دیگر، نشان میدهند که فعالانه به حرفها گوش میدهید. - ✅
قضاوت نکنید:
سعی کنید بدون پیشداوری و با ذهنی باز به حرفهای طرف مقابل گوش دهید. - ✅
حرف گوینده را قطع نکنید:
اجازه دهید طرف مقابل حرفهایش را کامل بزند و بعد سوال بپرسید یا نظر بدهید. - ✅
سوالات باز بپرسید:
سوالاتی بپرسید که طرف مقابل را تشویق کند بیشتر توضیح دهد، مثلاً “بعدش چی شد؟” یا “چه احساسی داشتی؟” - ✅
خلاصه کنید:
برای اطمینان از اینکه درست متوجه شدهاید، حرفهای طرف مقابل را به زبان خودتان خلاصه کنید. مثلاً “اگر درست متوجه شده باشم، شما از این موضوع ناراحت هستید، درسته؟” - ✅
همدلی نشان دهید:
سعی کنید خودتان را جای طرف مقابل بگذارید و احساساتش را درک کنید. -
1. حضور کامل داشته باشید
وقتی شریک زندگیتان صحبت میکند، واقعاً حضور داشته باشید. تلفن همراه خود را کنار بگذارید، تلویزیون را خاموش کنید و هرگونه حواسپرتی را از بین ببرید. تمام تمرکز خود را روی او بگذارید.
این حضور نشان میدهد که برای حرفهایش ارزش قائل هستید و به او اهمیت میدهید. این یک گام اساسی برای ایجاد یک ارتباط عمیقتر است.
تماس چشمی برقرار کنید و زبان بدن خود را باز و پذیرنده نگه دارید.
حتی اگر موضوع مورد علاقه شما نباشد، تلاش کنید تا با شریک زندگی خود همدلی کنید.
حضور کامل به معنای “بودن” در لحظه است، نه فکر کردن به پاسخ یا کاری که باید بعداً انجام دهید.
با تمرین حضور کامل، نه تنها شنونده بهتری میشوید، بلکه از رابطه خود نیز بیشتر لذت خواهید برد.
2. با دقت گوش دهید
شنیدن فعال به این معنی است که فقط کلمات را نشنوید، بلکه سعی کنید معنای عمیقتر پشت آنها را درک کنید. به لحن صدا، زبان بدن و احساسات پنهان توجه کنید.
به دنبال سرنخهای غیرکلامی باشید. آیا او دستهایش را گره کرده است؟ آیا از تماس چشمی اجتناب میکند؟ این نشانهها میتوانند اطلاعات مهمی در مورد احساسات او به شما بدهند.
از سوالات باز استفاده کنید تا او را تشویق کنید که بیشتر صحبت کند. به جای پرسیدن سوالاتی که با “بله” یا “نه” پاسخ داده میشوند، سوالاتی بپرسید که او را مجبور به توضیح و تفکر کند.
گاهی اوقات، بهترین کاری که میتوانید انجام دهید این است که فقط گوش دهید و اجازه دهید شریک زندگیتان تمام حرفهایش را بزند. نیازی نیست همیشه راه حل ارائه دهید یا نصیحت کنید.
صبور باشید و به شریک زندگیتان فرصت دهید تا افکار و احساسات خود را به طور کامل بیان کند.
3. همدلی نشان دهید
همدلی به این معنی است که خودتان را جای شریک زندگیتان بگذارید و سعی کنید دنیا را از دید او ببینید. حتی اگر با او موافق نیستید، سعی کنید احساسات او را درک کنید و به او نشان دهید که برای احساساتش ارزش قائل هستید.
از جملاتی مانند “متوجه هستم که. . . ” یا “به نظر میرسد که. . . ” استفاده کنید تا نشان دهید که در تلاش هستید تا دیدگاه او را درک کنید.
از قضاوت کردن خودداری کنید. به جای اینکه فوراً شروع به قضاوت یا انتقاد کنید، سعی کنید ابتدا بفهمید که او از کجا میآید.
نشان دادن همدلی به شریک زندگیتان احساس ارزشمندی و درک شدن میدهد.
با تمرین همدلی، میتوانید رابطه سالمتر و رضایتبخشتری داشته باشید.
4. سؤال بپرسید
پرسیدن سؤالات نشان میدهد که به صحبتهای شریک زندگیتان علاقهمند هستید و میخواهید اطلاعات بیشتری کسب کنید. سوالات باید با صداقت و با هدف درک بهتر موضوع باشند.
از سوالات باز استفاده کنید که شریک زندگیتان را تشویق به توضیح و تفکر کند. به جای پرسیدن “آیا روز خوبی داشتی؟”، بپرسید “روزت چطور گذشت؟ چه اتفاقاتی افتاد؟”
سوالات خود را بر اساس صحبتهای شریک زندگیتان تنظیم کنید. به جای اینکه فقط لیست سوالات خود را بپرسید، به دقت گوش دهید و سوالاتی بپرسید که به طور خاص به موضوع مورد بحث مربوط میشوند.
از پرسیدن سوالات مداوم و پی در پی خودداری کنید. به شریک زندگیتان فرصت دهید تا پاسخ دهد و افکار خود را سازماندهی کند.
سوالات شما باید نشان دهنده علاقه و کنجکاوی واقعی باشند.
با پرسیدن سوالات هوشمندانه، میتوانید به شریک زندگیتان کمک کنید تا خودش به راهحلهای مشکلاتش برسد.
5. خلاصه کنید
خلاصه کردن صحبتهای شریک زندگیتان به این معنی است که بعد از مدتی گوش دادن، آنچه را که شنیدهاید به زبان خودتان بیان کنید. این کار نشان میدهد که به دقت گوش دادهاید و سعی کردهاید موضوع را درک کنید.
از جملاتی مانند “اگر درست متوجه شده باشم، تو میگویی که. . . ” یا “پس منظورت این است که. . . ” استفاده کنید.
خلاصه کردن میتواند به شریک زندگیتان کمک کند تا احساس کند که شنیده شده و درک شده است.
اگر در خلاصه کردن صحبتهای شریک زندگیتان اشتباه کردید، از او بخواهید که شما را تصحیح کند.
با تمرین خلاصه کردن، میتوانید مهارت شنیدن فعال خود را بهتر کنید و ارتباط موثرتری با شریک زندگیتان برقرار کنید.
6. قضاوت نکنید
اجتناب از قضاوت یکی از مهمترین بخشهای شنونده خوب بودن است. وقتی قضاوت میکنید، در واقع ارتباط را قطع میکنید و شریک زندگیتان را از به اشتراک گذاشتن افکار و احساساتش منصرف میکنید.
سعی کنید به صحبتهای شریک زندگیتان با ذهن باز گوش دهید، حتی اگر با او موافق نیستید.
به جای اینکه فوراً شروع به قضاوت کنید، سعی کنید ابتدا بفهمید که او از کجا میآید و چرا این احساسات را دارد.
اگر احساس میکنید که در حال قضاوت کردن هستید، سعی کنید مکث کنید و به خودتان یادآوری کنید که هدف شما شنیدن و درک شریک زندگیتان است، نه ارزیابی او.
قضاوت کردن میتواند باعث ایجاد فاصله و بیاعتمادی در رابطه شما شود.
با تمرین عدم قضاوت، میتوانید رابطه صمیمانهتر و سالمتری با شریک زندگیتان داشته باشید.
7. صبور باشید
گاهی اوقات شریک زندگیتان ممکن است نیاز داشته باشد تا مدتی طولانیتر صحبت کند تا بتواند تمام افکار و احساسات خود را بیان کند. در این شرایط، باید صبور باشید و به او فشار نیاورید.
به او فرصت دهید تا تمام حرفهایش را بزند، حتی اگر صحبتهایش نامنظم یا تکراری به نظر برسند.
از قطع کردن صحبتهای او خودداری کنید، مگر اینکه واقعاً ضروری باشد.
صبور بودن نشان میدهد که برای شریک زندگیتان ارزش قائل هستید و به او اهمیت میدهید.
با صبور بودن، میتوانید فضایی امن و حمایتی برای او ایجاد کنید که بتواند در آن آزادانه صحبت کند.
8. بازخورد بدهید
ارائه بازخورد سازنده میتواند به شریک زندگیتان کمک کند تا بداند که شنیده شده و درک شده است. بازخورد باید با صداقت، دلسوزانه و با هدف کمک به او باشد.
به جای انتقاد کردن، سعی کنید بر روی رفتارهای خاص تمرکز کنید و تاثیر آنها را بر روی خودتان بیان کنید.
از جملاتی مانند “وقتی تو این کار را میکنی، من احساس میکنم. . . ” استفاده کنید.
بازخورد شما باید به او کمک کند تا بفهمد که چگونه میتواند ارتباط بهتری با شما برقرار کند.
با ارائه بازخورد سازنده، میتوانید رابطه سالمتر و قویتری با شریک زندگیتان داشته باشید.
9. تماس چشمی برقرار کنید
برقراری تماس چشمی نشان میدهد که به صحبتهای شریک زندگیتان توجه میکنید و به او احترام میگذارید. تماس چشمی باید طبیعی و راحت باشد، نه خیره کننده و تهدیدآمیز.
اجتناب از تماس چشمی میتواند این پیام را منتقل کند که شما علاقهمند نیستید یا چیزی را پنهان میکنید.
اگر در برقراری تماس چشمی مشکل دارید، سعی کنید به بینی یا پیشانی شریک زندگیتان نگاه کنید.
با تمرین برقراری تماس چشمی، میتوانید مهارتهای ارتباطی خود را بهتر کنید.
در فرهنگهای مختلف، میزان تماس چشمی مطلوب متفاوت است. به این تفاوتها توجه داشته باشید.
10. زبان بدن خود را کنترل کنید
زبان بدن شما میتواند پیامهای زیادی را به شریک زندگیتان منتقل کند، حتی اگر چیزی نگویید. سعی کنید زبان بدن خود را آگاهانه کنترل کنید و از پیامهای منفی خودداری کنید.
بازوهای خود را باز نگه دارید و از گره زدن آنها خودداری کنید.
به سمت شریک زندگیتان خم شوید تا نشان دهید که به صحبتهایش علاقهمند هستید.
از تکان دادن سر برای تایید صحبتهای او استفاده کنید.
از حالات چهرهای استفاده کنید که نشان دهنده همدلی و درک باشد.
با کنترل زبان بدن خود، میتوانید پیامهای مثبت و حمایتکنندهای را به شریک زندگیتان ارسال کنید.
11. به حریم خصوصی او احترام بگذارید
به حریم خصوصی شریک زندگی تان احترام بگذارید و در صورتی که مایل نیست، او را مجبور به صحبت در مورد موضوعات خاص نکنید. اگر او تمایلی به صحبت ندارد، به تصمیم او احترام بگذارید و موضوع را به زمان دیگری موکول کنید.
هرگز بدون اجازه او، مکالماتش را شنود نکنید یا به پیامهایش دسترسی پیدا نکنید.
احترام به حریم خصوصی شریک زندگیتان، نشانهای از اعتماد و احترام متقابل است.
با احترام به حریم خصوصی او، میتوانید رابطه سالمتر و قویتری داشته باشید.
احترام به حریم خصوصی، یکی از ارکان اصلی یک رابطه سالم و موفق است.
12. قدردانی کنید
سلامتی دستت درد نکنه این مطلب واقعا به درد بخور بود. من همیشه فکر می کردم شنونده خوبی هستم ولی وقتی خواندم فهمیدم چقدر اشتباه می کردم. مخصوصا تیکه ای که درباره حضور کامل داشتن گفتی رو خیلی دوست داشتم.
من خودم چند وقت پیش یه تجربه عجیبی داشتم. دوستم داشت از مشکلی که تو رابطه اش پیش اومده بود تعریف می کرد ولی من مدام با موبایلم بازی می کردم. بعد فهمیدم اصلا متوجه نشده چی می گه. حالا این تکنیک قطع نکردن حرف طرف مقابل رو امتحان می کنم.
یه چیز دیگه ای که خیلی برام جالب بود بحث همدلی بود. راستش من معمولا وقتی کسی مشکلش رو می گه سریع راه حل می دم. ولی حالا می فهمم بعضی وقت ها طرف فقط می خواد شنیده بشه نه اینکه بگی چیکار کنه. این رو تازه دارم یاد می گیرم.
خوب بود اگه بقیه دوستایی که این مطلب رو خوندن هم نظرشون رو بنویسن. مخصوصا کسایی که تونستن تو رابطه شون شنونده بهتری باشن می تونن راهکارهای عملی شونی رو به اشتراک بذارن. من شخصا خیلی دوست دارم بدونم دیگران چطور این مهارت رو تو زندگیشون پیاده می کنن.